लेखक : किरण देवकोटा
- विज्ञान शिक्षक, श्री मा. वि. रझेना घोराही दाङ
१.प्रकाश (Light) को
परिभाषा लेख्नुहोस् ?
= प्रकाश
एक प्रकारको शक्ति हो, जसको उपस्थितिमा बस्तुहरुलाई देख्न सकिन्छ।
२.लेन्स (Lens) को
परिभाषा लेखेर यसका प्रकार पनि उल्लेख गर्नुहोस् ?
=प्रकाशको किरणलाई आवर्तन गरी बस्तुको आकृति ठुलो वा सानो गर्न सकिने पारदर्शी काँच वा प्लास्टीकवाट बन्नईएको
बक्रसतहको
खण्डलाई लेन्स भनिन्छ।
लेन्स दुई
प्रकारका हुन्छन् । कन्भेक्स लेन्स र कन्केभ लेन्स ।
३.लेन्सले प्रकासका
किरणहरुलाई आवर्तन गर्दछ । किन ?
=प्रकासको गति अन्य माध्यमवाट लेन्समा जाँदा फरक हुने भएकोले लेन्सले प्रकासका किरणहरुलाई आवर्तन गर्दछ ।
४.कन्भेक्स
लेन्स (Convex Lens) भनेको के हो ? यसका प्रकार लेखी नाम पनि
लेख्नुहोस् ?
= छेउको
तुलनामा वीचको भाग वाक्लो हुने लेन्सलाई कन्भेक्स लेन्स भनिन्छ । कन्भेक्स लेन्स तीन प्रकारका हुन्छन् ।
क) बाईकन्भेक्स लेन्स वा डवल कन्भेक्स लेन्स
ख) प्लानो कन्भेक्स लेन्स
ग) कन्केभो कन्भेक्स लेन्स
५.कन्भेक्स लेन्सलाई
कन्भर्जिङ लेन्स पनि भनिन्छ, किन?
= स्रोतवाट आएका समानान्तर प्रकासका किरणहरुलाई कन्भेक्स लेन्सले आवर्तन गरि एउटै विन्दूमा केन्द्रित गर्दछ । त्यसैले
कन्भेक्स लेन्सलाई
कन्भर्जिङ लेन्स पनि भनिन्छ।
६.कन्भेक्स लेन्सको मदतले घामलाई एकटुक्रा कागजमा केन्द्रित गर्दा कागज वल्छ । यसको
कारणसहित
व्याख्या गर्नुहोस ।
= कन्भेक्स लेन्सले स्रोतवाट आएका प्रकास र ताप शक्तिलाई एउटै ठाउँमा केन्द्रित गर्न सक्ने हुँदा उक्त स्थानमा तापको
परिमाणमा समेत वृद्धि हुन्छ । त्यसैले कन्भेक्स लेन्सको मदतले घामलाई एकटका कागजमा केन्द्रित गर्दा कागज वल्छ।
७. कन्केभ लेन्स (Convex Lens) भनेको के हो ?
= छेउको तुलनामा वीचको भाग पातलो हुने लेन्सलाई कन्केभ लेन्स
भनिन्छ।
८. किन कन्भेक्स लेन्सको सामर्थ्य धनात्मक र कन्केभ लेन्सको
सामर्थ्य ऋणात्मक हुन्छ ?
= कन्भेक्स लेन्सको केन्द्रीकरण विन्दू वास्तविक र कन्केभ लेन्सको केन्द्रिकरण विन्दू अवास्तविक हुन्छ । त्यसैले कन्भेक्स
लेन्सको सामर्थ्य धनात्मक र कन्केभ लेन्सको
सामर्थ्य ऋणात्मक हुने गर्दछ।
९. लेन्सको केन्द्रिकरण
दुरी छोटो र लामो हुदा लेन्सको सामर्थ्यमा के असर पर्ला ?
= लेन्सको केन्द्रिकरण दुरी र लेन्सको सामर्थ्य विच व्यूत्क्रमाणुपातिक सम्बन्ध हुने गर्दछ । त्यसैले लेन्सको केन्द्रिकरण दूरी
छोटो हुँदा लेन्सको सामर्थ्य धेरै हुन्छ भने केन्द्रिकरण दुरी
लामो हुँदा लेन्सको सामर्थ्य थोरै हुन्छ।
१०.एउटा लेन्सको
सामर्थ्य 1 डायप्टर छ भन्नुको अर्थ के हो ?
= यसको अर्थ हो उक्त लेन्सको
केन्द्रीकरण दूरी 1 मिटर छ ।
यस पाठको पूरा नोट हेर्न यहाँ Click गर्नुहोस् :
कक्षा १० विज्ञानको सम्पूर्ण पाठको लागि चाहिने (English + Nepali Mediumनोट) सम्पूर्ण सामग्री हाम्रो Mobile Application मा राखिएको छ ..निशुल्क Download गर्नुहोस्..कुनै पैसा तिर्न पर्दैन
Post a Comment
आफ्नो प्रतिक्रिया सभ्य भाषामा लेख्नुहोस् :